Hoe ik verliefd word op een albatros…

Duurzame pionier #1: Filmmaker Chris Jordan (deel 1)

Met gemengde gevoelens zet ik koers naar Pakhuis de Zwijger, een ontmoetingsplek voor freelancers, wereldverbeteraars, creatieven… sindskort helemaal mijn biotoop. Maar mezelf blootstellen aan een film over zeevogels die sterven aan de plastic soep?

Toch ben ik benieuwd naar de film Albatross, ondanks de trailer met een opeenvolging aan sterfscènes. Voor de aftrap van deze ‘Nederlandse publieke première’ van zijn documentaire geeft filmmaker Chris Jordan ons een paar vriendelijke maar duidelijke suggesties mee. Hij vraagt ons om telefoons helemaal uit te zetten, inclusief scherm. Hij raadt ons aan om de film te ervaren als een geleide meditatie. En om het verplichte applaus na afloop achterwege te laten.

Was ik bang voor de confrontatie met een zwaar, hopeloos probleem? Niet nodig. Blijkbaar zag ik de ondertitel over het hoofd: ‘A lovestory for our time from the heart of the Pacific’. De film blijkt een prachtige ode, die me midden in het leven zet en recht in het hart raakt. Door de pijn die ik voel ja, van het verlies dat we zien. EN door de onbeschrijfelijke schoonheid, liefde en moed van de albatros. Vol eerbied kijk ik naar de tekening van gehoekte vleugels tegen de lucht. Naar een paringsdans waar geen balletdanser tegen op kan. Naar rennende zwemvliezen in het zand bij de aanloop tot een eerste vlucht.

Vooral laat ik me raken door de toewijding van de natuur aan de levenscyclus. We zien hoe de albatros met ijzeren volharding post vat op haar ei. Aflossing door een partner die een visvoorraad inslaat op zee, laat weken op zich wachten. Liefdevol moedigt ze vervolgens het jong aan dat dagenlang worstelt om uit het ei te breken. Ze is wijs genoeg om niet te hulp te schieten, zodat het jong eigen kracht kan ontwikkelen.
Tussendoor zien we beelden van de plastic vijand, waar ook de albatros niet tegen op gewassen is.

Het raakt mij ook dat iemand de moeite neemt een eerbetoon te maken over het leven en de dood van deze zeevogel. Iemand die eenzelfde liefde ervaart voor de natuur, en pijn  over de aantasting daar van. ‘I never thought I could care about an albatross’, zegt Chris Jordan, die niet bang is om zijn emotie te tonen. Niet in de film, terwijl hij plastic voorwerpen uit een vogelbuik vist en als een monumentje om de vogel heen legt. En niet op het Pakhuis podium als hij zijn ervaringen met ons deelt.

Na de film klappen wij niet. De stilte in de volle zaal voelt heilig, het doet mij denken aan een kerk. De filmmaker en presentator stemmen hun gang naar het podium woordeloos op elkaar af. Tegelijk staan ze op, de lichten gaan aan. De moderator met hippe bril en gympen kijkt de zaal in en …zwijgt. Daar ben ik hem dankbaar voor. Dan: ‘Ik heb even geen woorden, maar als iemand uit de zaal iets wil zeggen of vragen…’

Vanaf het scherm achter hem kijkt de levensgrote kop van een albatros mij aan. Aan het begin van de avond trof dit beeld mij als cartoonesk. Nu stromen de tranen iedere keer als hij mijn blik vangt, zonder precies te weten waarom. Maar vanavond heb ik geleerd: het is ok om pijn te voelen bij natuurleed. Jordan: ‘Jezelf toestaan om verdriet te voelen omdat je van de natuur houdt, geeft een diepe verbinding met het leven.’

Noot

Vanaf 22 april, de Dag van de Aarde, is de film Albatross gratis beschikbaar voor iedereen die een vertoning van de film wil organiseren. Via de website kun je je aanmelden.